Vitamine B6; effecten tekort, overdosering, voeding en meer (2024)

Langdurig vitamine B6 tekort aan kan leiden tot bloedarmoede, een verminderde weerstand, gebrek aan eetlust en zenuwaandoeningen. Vitamines zijn stoffen die in kleine hoeveelheden voorkomen in eten en drinken. De inname van vitamines is onmisbaar, aangezien het lichaam het zelf niet of onvoldoende kan aanmaken. Vitamines leveren geen directe energie. Ze zijn wel essentieel voor een goed verloop van de stofwisseling. Daarnaast zijn deze voedingsstoffen nodig voor een goede gezondheid, groei, ontwikkeling en herstel.

Er zijn in totaal 13 vitamines. Deze zijn in te delen in vitamines die oplosbaar zijn in vet en vitamines die oplosbaar zijn in water. De vet oplosbare vitamines (vitamine A, vitamine D, vitamine E en vitamine K) komen voornamelijk voor in voedingsvetten. Het lichaam kan deze voor een gedeelte opslaan. Vet oplosbare vitamines worden uitgescheiden via de gal of de urine. De water oplosbare vitamines (vitamine B en vitamine C) komen voor in het vocht van de voedingsmiddelen. Het lichaam kan de meeste niet goed opslaan. Een teveel aan water oplosbare vitamines wordt via de urine afgevoerd. Naast deze 13 vitamines bestaan er ook halfvitamines en onzinvitamines. De betreffende stoffen worden ten onrechte vitamines genoemd. Halfvitamines zijn stoffen die het lichaam zelf kan maken. Van onzinvitamines is nooit bewezen dat ze nodig zijn in het lichaam. De term vitamine wordt ook wel eens ten onrechte geclaimd voor commerciële doeleinde. Het gaat dan eigenlijk om een ander stofje, waar nog geen of niet voldoende wetenschappelijk bewijs voor is. Een voorbeeld hiervan is vitamine B15 en vitamine B17.

Vitamine B6 werd in 1934 voor het eerst omschreven door de Hongaarse microbioloog en biochemicus Paul György. Vitamine B6 wordt ook wel adermine genoemd. Er zijn drie stoffen die vitamine B6 activiteit bezitten; pyridoxine, pyridoxal en pyridoxamine. Er zijn dus drie stoffen die als vitamine B6 worden gezien. Pyridoxine komt voor in dierlijke en plantaardige producten. Pyrodoxal en pyridoxamine komen alleen voor in dierlijke producten. Pyridoxine wordt daarom gebruikt als algemene benaming voor vitamine B6. Het is een onderdeel van het vitamine B-complex. Er bestaan meerdere B vitamines, bij elkaar het B-complex genaamd. Het B-complex bestaat uit 8 vitamines, namelijk:vitamine B1,vitamine B2,vitamine B3,vitamine B5, B6,vitamine B8,vitamine B11envitamine B12. Toen het B-complex werd ontdekt dacht men dat het om één vitamine ging. Deze kreeg de naam vitamine B. Later bleek dat het uit meerdere afzonderlijke vitamines bestond. Om deze uit elkaar te houden zijn ze simpelweg genummerd. Uiteindelijk kwam naar voren dat enkele vitamines uit het complex bij nader inzien toch geen vitamine waren. Vandaar dat er enkele nummers missen. De werking van de B vitamines zijn zeer verschillend. Er zijn echter ook overeenkomsten. Zo zijn ze allemaal nodig voor het functioneren van de stofwisseling.

Functie vitamine B6

Vitamine B6 fungeert in het lichaam als co-enzym. Een co-enzym is nodig voor een enzym om zijn functie te kunnen vervullen. Enzymen zijn eiwitten die bepaalde reacties in het lichaam mogelijk maken door te katalyseren. Katalyseren wil zeggen dat de reactie (sneller) opgang komt door het enzym zonder dat het enzym daarbij zelf verbruikt wordt.
Ook verandert de samenstelling van het enzym niet. Het enzym kan later nog een keer gebruikt worden voor de zelfde reactie. Zo’n 100 enzymen zijn afhankelijk van het pyridoxine co-enzym.

Vitamine B6 is in het menselijk lichaam nodig voor:

• Stofwisseling van glycogeen. Glycogeen is de vorm waarin koolhydraten worden opgeslagen in het lichaam. Koolhydraten zijn de suikers uit de voeding. Bij de stofwisseling hiervan, worden voedingsstoffen door middel van ingewikkelde processen omgezet in warmte en energie.
• Stofwisseling van vetzuren. Vetzuren zijn het voornaamste bestandsdeel van vetten.
• De stofwisseling van aminozuren. Aminozuren zijn bouwstenen van eiwitten die in het lichaam vele functies vervullen. Eiwitten zijn vooral verantwoordelijk voor opbouw van alle weefsels in het lichaam. Pyridoxine beïnvloedt de opbouw en afbraak, met andere woorden de omzetting, van aminozuren.
• Goede werking van het zenuwstelsel. Het zenuwstelsel bestaat uit zenuwen, het ruggenmerg en de hersenen. Pyridoxine speelt een rol in de hersenen bij de productie van neurotransmitters. Neurotransmitters zorgen voor signaaloverdracht tussen zenuwcellen. Deze zenuwcellen zorgen onder andere voor de aansturing van spieren en het ontvangen van pijnprikkels.
• Regulering van de werking van een aantal hormonen zoals oestrogeen en testosteron. Hormonen zijn signaalstoffen die door klieren via de bloedbaan aan cellen of -organen worden afgegeven. Hormonen hebben daarmee een regelfunctie in het lichaam. Deze stoffen zorgen voor het aanzetten of afremmen van een reactie.
• Synthese van heemverbindingen. Een heemverbinding is een co-enzym in eiwit. Bij synthese worden verschillende lichamelijke stoffen samengesteld. Synthese van heemverbindingen hebben invloed op de bloedaanmaak, specifieker op de aanmaak van hemoglobine. Hemoglobine is een onderdeel van rode bloedcellen en speelt een centrale rol in de zuurstofopname en het zuurstofvervoer in het lichaam.
• De opbouw van het hersenweefsel bij het ongeboren kind en voor kinderen tot één jaar.
• Een goede werking van het afweersysteem.

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B6

De Gezondheidsraad geeft per voedingsstof aanbevelingen over de hoeveelheid die gezonde mensen dagelijks nodig hebben. Voedingsstoffen zijn bijvoorbeeld vitamines en mineralen. De Gezondheidsraad is een adviescollege van de overheid. Deze voedingsnormen worden gegeven als Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH). De hoeveelheden worden weergegeven in milligrammen. 1 milligram is 0,001 gram.

De ADH van vitamine B6 in milligram per dag:

*0,12 milligram bij volledige borstvoeding en 0,20 milligram bij flesvoeding (dit is al in de flesvoeding toegevoegd).

Voor vitamine B6 geldt een aanvaardbare bovengrens van 21 mg per dag voor volwassenen voor kinderen is dat lager. Voorzwangere vrouwenen vrouwen dieborstvoedinggeven gelden hogere normen. De ADH voor zwangere vrouwen is 1,9 milligram per dag. Voor vrouwen die borstvoeding geven is de ADH 1,9 milligram per dag. Voor mensen met een ziekte of aandoening gelden afwijkende hoeveelheden.

Vitamine B6 tekort

Een langdurig tekort aan vitamine B6 komt niet veel voor in Nederland. Omdat pyridoxine helpt bij de aanmaak van bloed, kan een tekort leiden tot bloedarmoede. Bij bloedarmoede is het aantal rode bloedcellen te laag. Bij bloedarmoede komen moeheid en het gevoel van zwakheid vaak voor. Bij een tekort kan ook een verminderde weerstand optreden, door daling van de witte bloedcellen. Een pyridoxine tekort kan ook leiden tot klachten als een gebrek aan eetlust, huidaandoeningen en zenuwaandoeningen en depressie. Bij pasgeboren baby’s kan een tekort leiden tot stuiptrekkingen. Urineonderzoek kan een tekort aan pyridoxine bevestigen.

Teveel vitamine B6

Meer dan 21 milligram vitamine B6 per dag kan leiden tot afwijkingen aan de zenuwen in de armen en benen. Deze afwijking heet perifere neuropathie. Ook kan het geheugen worden aangetast. Met de voeding is een overdosering echter moeilijk te behalen. Wel kan deze hoeveelheid gehaald worden bij een te grote inname via supplementen die pyridoxine bevatten.

Stofwisseling en vitamine B6

Vitamine B6 wordt opgenomen in de darm en via het bloed afgegeven aan het weefselvocht en de cellen. Het wordt niet opgeslagen als voorraad in het lichaam, maar wordt wel aan albumine gekoppeld in het bloed. Albumine is het belangrijkste eiwitmolecuul in het bloed. Door albumine komt pyridoxine in het weefselvocht en in alle cellen. Sommige vormen van pyridoxine worden eerst in de lever omgezet in een actieve vorm. Via de urine wordt een overschot aan pyridoxine en het verbruikte pyridoxine uitgescheiden.

Wisselwerking met vitamine B6

• Pyridoxine mag niet worden gebruikt in combinatie met Levodopa. Levodopa is een medicijn bij de ziekte van Parkinson. Zelfs niet in kleine hoeveelheden zoals in een Multi vitaminepreparaat voorkomen. Het kan de werking van dit medicijn volledig teniet doen.
• Bepaalde medicijnen zoals galzuurbinders kunnen bij langdurig gebruik invloed hebben op de werking van niacine. Een huisarts kan hier informatie over verstrekken.
• Het aminozuur tryptofaan kan door het lichaam omgezet worden in vitamine B3. Voor deze omzetting is een kleine hoeveelheid vitamine B6 nodig.

Invloed van bereiden en bewaren vitamine B6

Vitamine B6 is oplosbaar in water, gevoelig voor verhitting boven de 100°C en voor blootstelling aan licht. Bakken zorgt voor een achteruitgang van 50% van het pyridoxinegehalte. Deze achteruitgang is enigszins onvermijdelijk bij het garen van bijvoorbeeld vlees en vis.

Vitamine B6 supplementen

Het lichaam neemt vitamines uit supplementen makkelijker op dan uit de voeding. Vitamines in voedingsmiddelen zijn vaak verbonden met andere stoffen. Door de spijsvertering worden de vitamines losgemaakt, zodat het lichaam ze kan opnemen. Dit lukt niet altijd helemaal. Hierdoor verlaat een gedeelte ongebruikt het lichaam. Kunstmatige vitamines in supplementen hoeven niet meer losgekoppeld te worden. Daardoor kunnen ze makkelijker worden opgenomen. Dit wil overigens niet zeggen dat een vitaminepil beter is dan gezonde voeding. Vitamine B6 komt vaak voor in verschillende multivitaminen. Over het algemeen is zo’n pilletje niet nodig, mits er gezond en gevarieerd gegeten wordt. Er zijn echter wel groepen voor wie aanvulling zinvol kan zijn, zoals hierboven beschreven staat. Sommige mensen vinden het nuttig om een multivitamine te gebruiken. Bijvoorbeeld tijdens verkoudheid of griep. Het is dan raadzaam om niet boven de 21 milligram per dag uit te komen. De vorm van vitamine B6 die vaak in supplementen voorkomt heet pyridoxine hydrochloride.

Onderzoeken vitamine B6

• Een bepaalde vorm van epilepsie, pyridoxine afhankelijke epilepsie, wordt behandeld met het extra toedienen van een grote hoeveelheid pyridoxine (vitamine B6). Bij deze aandoening wordt pyridoxine slecht opgenomen waardoor epileptische klachten ontstaan.
• Pyridoxine wordt soms voorgeschreven door artsen om ernstige misselijkheid bij zwangere vrouwen te verminderen.
• Uit onderzoek blijkt dat bij langdurig gebruik van de anticonceptiepil, een verminderde aanwezigheid van vitamine B6 in het lichaam, liet zien. Hoeveel effect de anticonceptiepil heeft is moeilijk te zeggen. Tekorten door de pil komen niet veel voor, ook zijn er verschillende anticonceptiepillen.
• Vitamine B6 suppletie wordt gebruikt als behandeling bij depressie en angstigheid. Toch is hier nog te weinig wetenschappelijk onderzoek naar gedaan en het wordt daarom afgeraden.
• Ook wordt vitamine B6 werkzaam geacht tegen klachten bij het premenstruele syndroom (PMS). Toch is deze doeltreffendheid omstreden omdat uit onderzoek bleek dat de klachten ook verdwenen bij het gebruik van een placebo. Dit is een medicijn zonder werkzaam effect, om het verschil te kunnen meten.
• Verschillende onderzoeken laten zien dat vitamine B6 suppletie het geheugen kan verbeteren bij ouderen. Omdat er tegenstrijdig onderzoek te vinden is, is er op dit onderwerp nog geen eenduidig advies naar buiten gebracht.

Externe informatie Vitamine B6 of producten

We zijn extern onderstaande producten,betreffendevitamine B6 of pyridoxine of adermine, voor u tegengekomen:

• Lamberts Vitamine B6 50 mg, tabletten.Vitamine B6 wordt door vrouwen gebruikt als een premenstrueel supplement. Dit om een opgeblazen gevoel, hoofdpijn, prikkelbaarheid, gevoelige borsten, vermoeidheid,ongerustheid en depressie te verminderen. Daarnaast wordt het gebruikt voor de ondersteuning van het essentiële vetzuurmetabolisme. Ook heeft een gunstige invloed op de vochtbalans.Een voedingssupplement is geen vervanging voor een gevarieerde voeding. Voor het behoud van een goede gezondheid is een gezonde levensstijl en een gevarieerde, evenwichtige voeding van belang.
• Bonusan Vitamine B6 50 mg Plus, capsules. Let op! Gemiddeld moet u onder de 25 milligram per dag blijven. Dus geen langere tijd elke dag deze zwaardere 50 millgram supplementen nemen.
• Garden Of Life Raw Vitamine B6 & Valeriaan, capsules. Dit supplement is een relax formule, die bestaat uit Vitamine B6, de natuurlijke rustgever Valeriaan en de volgende cofactoren: een groente- en fruitcomplex, een enzymencomplex en probiotica, welke er voor zorgen dat de vitaminen en mineralen goed lichamelijk opneembaar zijn.
• New Care B6 B12 Foliumzuur Vitaminen, zuigtabletten. Vitamine B6, B12 en foliumzuur ondersteunen het hom*ocysteïnemetabolisme. Gezamenlijk dragen deze drie B-vitaminen ook bij aan een heldere geest en zijn goed voor het geheugen en het concentratievermogen. Daarnaast ondersteunt dit drietal het immuunsysteem en helpt bij vermoeidheid.
• B Active Complex. B-vitaminen zijn betrokken bij veel lichaamsprocessen. Ze zijn belangrijk voor het immuunsysteem, de energiehuishouding, het zenuwstelsel, huid, haar en nagels. B Active Complex helpt bij stress, vermoeidheid en concentratie. B-vitaminen zijn je brandstof voor je lichaam.